Hand 13:22 En nadat Hy hom afgesit het, het Hy Dawid vir hulle verhef as koning, van wie Hy ook gesê en getuig het: Ek het Dawid, die seun van Isai, gevind, ‘n man na my hart, wat al my welbehae sal doen.
In Handelinge, soos hierbo genoem, lees ons hoe die woord van God van Dawid praat as: “’n man na God se hart”, maar wat beteken dit om ’n man na God se hart te wees? En hoe word ek ’n man na God se hart?
Kom ons gaan kyk dan na Dawid se lewe en waar sy verhaal begin, sodat ons kan sien hoekom God só van Dawid sê.
In 1 Sam 8 lees ons hoe die volk na Samuel kom en hom versoek om’n koning oor hul aan te stel, omdat hul gesien het Samuel, wie Israel op daardie stadium gerig het, oud is en dat sy seuns, wie hom moes opvolg, nie dieselfde weë volg as hy nie. Dit was bitter woorde op Samuel se ore en verkeerd in sy en God se oë, aangesien die Here Israel getrou gelei het van dié dag af wat hul uit Egipte getrek het.
Nogtans gee die Here opdrag aan Samuel om vir Saul as koning te gaan salf. Die Gees van God word, na die slawing, vaardig in Saul en hy begin Israel regeer. Die Woord sê dat God Saul se hart verander het:
1Sam 10:9 En net toe hy sy skouer draai om van Samuel af weg te gaan, het God sy hart verander, en al hierdie tekens het op dié dag uitgekom.
Met verloop van tyd het Saul hoogmoedig geraak oor al sy voorspoed en die guns van die Here. Op ’n dag toe Samuel laat is om die offers te bring, besluit Saul dat hy dit sal bring en toe Samuel opdaag en sy sonde sien, vermaan hy hom ernstig en sê aan hom dat God reeds ’n man na sy hart gevind het en hom as vors aangestel het oor die volk en dat Saul se koningskap nie bevestig sal word nie, omdat hy (Saul) ongehoorsaam was aan die Here se gebod:
1Sam 13:13 Toe sê Samuel vir Saul: Jy het dwaas gehandel, jy het die gebod van die HERE jou God wat Hy jou beveel het, nie gehou nie; want anders sou die HERE jou koningskap oor Israel vir goed bevestig het.
1Sam 13:14 Maar nou sal jou koningskap nie bestaan nie. Die HERE het vir Hom ‘n man na sy hart gesoek; en die HERE het hom as vors oor sy volk aangestel, omdat jy nie gehou het wat die HERE jou beveel het nie.
Later lees ons hoe Saul deur die Here beveel is om teen Amalek op te trek en hulle met die banvloek te tref en hoe hy en sy manskappe toe van die beste van die vee en alles van waarde, vir hulself gehou het. Die Here stuur Samuel na hom toe om hom te gaan meedeel dat die Here sy koningskap van hom afgeskeur het, omdat hy weereens ongehoorsaam was.
Daarna gee die Here aan Samuel opdrag om na Isai toe te gaan en een van sy seuns as koning te salf. En soos die mens maar is, kyk Samuel hom aanvanklik vas teen die uiterlike vertoon van die oudste en ander seuns. Elke keer sê die Here: “nie hy nie” en op Samuel se aandrang, laat hulle Dawid in die veld haal waar hy ’n skaapwagter was en die Here sê: “daai’s My man!”.
1Sam 16:7 Maar die HERE sê vir Samuel: Kyk nie na sy voorkoms en sy hoë gestalte nie, want Ek ag hom te gering. Want nie wat die mens sien, sien God nie; want die mens sien aan wat voor oë is, maar die HERE sien die hart aan.
So kom ons kyk nou in die Woord hoe Dawid se lewe gelyk het:
1) As Skaapwagter:
As skaapwagter was Dawid uiters getrou en ook baie dapper en lees ons dan dat hy leeus en bere aangevat het as hulle die skape kom vang het. Verder was hy ook ’n musiekant en het dus die krag van “worshipping” besef en was altyd vrolik en opgeruimd. Toe die Here Saul met ’n bose gees (aggressie) verskrik het, het hulle dan ook vir Dawid gekry om vir hom te speel op die harp en dan het die woede gewoonlik bedaar!
1Sam 16:18 En een van die dienaars antwoord en sê: Kyk, ek het ‘n seun van Isai, die Betlehemiet, gesien wat kan speel, en hy is ‘n dapper held en ‘n krygsman en wel ter tale en mooi gebou, en die HERE is met hom.
2) Krygsman
Later lees ons hoe die Filistyne weer teen Israel optrek in die geveg en hierdie keer ’n bietjie meer “horse power” saambring! Ons lees hoe Goliat die leër uitdaag en hoe hulle verskrik word deur hierdie reus. Dawid word gestuur om kos weg te vat vir sy broers en kom toe op die “sirkus” af. Omdat Dawid die Here geken het en absoluut op Hom vertrou het en nie op sy eie kragte nie, het hy onmiddelik kans gesien vir hierdie “clown” wat gedurf het om te laster teen die Here en Sy volk!
1Sam 17:26 Daarop het Dawid die manne wat by hom staan, gevra en gesê: Wat sal met die man gebeur wat hierdie Filistyn verslaan en die smaad van Israel wegneem? Want wie is hierdie onbesnede Filistyn, dat hy die slagordes van die lewende God durf uitdaag?
1Sam 17:32 En Dawid het aan Saul gesê: Laat die manne se moed tog nie ter wille van hom sink nie. U dienaar sal gaan en teen hierdie Filistyn veg.
Só gesê en só gedaan! En Dawid wat ’n koekskoot met ’n klip kon slinger, huppel soos ’n jong wildsbokkie deur die spruit en tel 5 klippies op (net vir “in-
1Sam 17:37 Verder sê Dawid: Die HERE wat my gered het uit die klou van die leeu en uit die klou van die beer, Hy sal my red uit die hand van hierdie Filistyn. Toe sê Saul vir Dawid: Gaan, en mag die HERE met jou wees!
1Sam 17:45 Maar Dawid sê vir die Filistyn: Jy kom na my met ‘n swaard en met ‘n spies en met ‘n lans, maar ek kom na jou in die Naam van die HERE van die leërskare, die God van die slagordes van Israel, wat jy uitgedaag het.
1Sam 17:46 Vandag sal die HERE jou in my hand oorlewer, dat ek jou kan verslaan en jou hoof van jou wegneem, en die lyke van die leër van die Filistyne vandag aan die voëls van die hemel en die wilde diere van die aarde kan gee, sodat die hele aarde kan weet dat Israel ‘n God het.
En terwyl Dawid se broers, en die hele leër, net hierdie vreeslike, sterk groot man met die groot kop gesien het, sien Dawid hierdie vreeslike groot “bull” tussen Goliat se oë wat hy op daai kort afstand net nie kon mis nie! Dit wat dus vir Israel se manne ’n verleentheid was, omskep Dawid in ’n geleentheid om die Here se Naam te verdedig en te verheerlik!
Verder lees ons dan nou hoe Dawid meer eer onder die volk gekry het as Saul en hoe Saul jaloers geraak het op Dawid en hom telkens probeer doodmaak het.
1Sam 18:8 En Saul het baie kwaad geword, want hierdie woord was verkeerd in sy oë. En hy sê: Hulle het Dawid die tien duisende gegee, maar my die duisende gegee; hy moet nou nog net die koningskap kry!
1Sam 18:9 En van dié dag af en verder het Saul die oog op Dawid gehad.
Dawid was egter die “man na God se hart” en het die Here hom beskerm en geseën in alles en hom voorspoedig gemaak in al sy weë!
1Sam 18:12 En Saul was bevrees vir Dawid, omdat die HERE met hom was en van Saul gewyk het.
1Sam 18:14 En Dawid was voorspoedig in al sy weë, want die HERE was met hom.
Aangesien die koning sy dogter as beloning belowe het aan die een wat Goliat kon verslaan, het die dienaars van Saul na Dawid toe gekom en by hom aangedring om die koning se skoonseun te word. Dawid het egter besef watter eer dit was om te kon skoonseun wees van die koning en was huiwerig om dit te aanvaar, omdat hy baie nederig was.
1Sam 18:23 Die dienaars van Saul het toe hierdie woorde voor die ore van Dawid gespreek; maar Dawid het gevra: Is dit ‘n kleinigheid in julle oë om die skoonseun van die koning te word, terwyl ek ‘n arm en geringe man is?
Die jaloesie van Saul het egter vir Dawid te erg geword en hy besluit om te vlug. Voordat Dawid egter vertrek, sluit hy ’n verbond met sy groot vriend Jonatan, die seun van Saul.
1Sam 20:42 En Jónatan sê vir Dawid: Gaan in vrede, omdat ons twee in die Naam van die HERE gesweer en gesê het: Die HERE sal tussen my en jou wees, en tussen my nageslag en jou nageslag vir altyd.
Dawid kom toe in Nob by die priester Ahimeleg aan en vertel aan hom ’n leuen dat die koning hom op ’n “secret mission” gestuur het en vra die priester vir kos. Al wat die priester gehad het, is die heilige toonbrode in die tempel wat volgens die voorskrif van die Here, weeklikse geruil moes word. Dawid neem die brood en versterk sy liggaam.
1Sam 21:2 En Dawid sê aan die priester Ahiméleg: Die koning het my ‘n opdrag gegee en aan my gesê: Laat geen mens iets van die saak weet waarvoor ek jou stuur en wat ek jou opdra nie. Daarom het ek die dienaars ‘n sekere plek aangewys.
1Sam 21:6 Toe gee die priester hom die heilige brood, want daar was geen ander brood nie, behalwe die toonbrode wat voor die aangesig van die HERE weggeneem word, om vars brood neer te sit op die dag as dit weggeneem word.
Dawid vlug toe verder en Saul word deur Doëg ingelig dat die priesters Dawid gehelp het en Saul laat al die priesters vermoor, behalwe een wat toe by Dawid kom en hom inlig oor die voorval.
Dawid verneem egter dat die Filistyne die land by Kehila inval en hy nader tot die Here om te hoor of hy teen die Filistyne moet gaan veg. Die Here gee hom opdrag om te gaan, maar sy manskappe is bevrees en wil nie sommer net gaan nie. Vir ’n tweede keer hoor Dawid by die Here en nadat God weer aan hom bevestig, trek hulle uit en verslaan die Filistyne.
1Sam 23:2 Toe raadpleeg Dawid die HERE en vra: Sal ek gaan en daardie Filistyne verslaan? En die HERE sê vir Dawid: Gaan en verslaan die Filistyne en verlos Kehíla.
1Sam 23:4 Toe raadpleeg Dawid die HERE nog weer, en die HERE het hom geantwoord en gesê: Maak klaar, trek af na Kehíla, want Ek gee die Filistyne in jou hand.
Ons lees ook vêrder in vers 11, dat Dawid weereens die Here raadpleeg oor of Saul sal afkom agter hulle aan en elke keer antwoord die Here vir Dawid, en sê vers 14 dan ook dat Saul hard opsoek was om Dawid dood te maak, maar dat die Here hom beskerm het en nie in Saul se hand gegee het nie!
Op ’n stadium kruip Dawid en sy manne weg in die woestyn by Engedi en Saul en sy manskappe kom op dieselfde plek aan en gaan in by’n grot waarin Dawid en sy manne skuil. Terwyl die manne oortuig is dat die Here vir Saul in hul hand kom gee, sny Dawid slegs ’n deel van Saul se mantel af en sê baie duidelik dat hy nie sy hand sal lig teenoor ’n gesalfde van die Here nie! Nadat hy die stuk aan Saul toon terwyl Saul wegstap, besef Saul dat Dawid hom kon doodmaak en besluit om Dawid, vir ’n tyd lank, nie meer te vervolg nie.
1Sam 24:6 en hy het aan sy manne gesê: Mag die HERE my bewaar dat ek so iets aan my heer, die gesalfde van die HERE, sou doen om my hand teen hom uit te steek; want hy is die gesalfde van die HERE.
Die vrede het egter nie lank gehou nie en toe Saul weer begin om Dawid te vervolg en Dawid ’n tweede kans gehad het om hom dood te maak, besluit hy om maar oor te stap na die vyand en trek toe weg na die land van die Filistyne. Hy en sy manskappe kom toe in diens van koning Agis van Gat.
Toe die Filistyne weereens besluit om Israel aan te val, was Dawid en sy manne meer as bereidwillig om saam met die Filistyne teen Israel te veg. Die owerstes van die Filistyne het egter die vrede nie vertrou nie en was bang Dawid-
Dawid se manne was baie moeg en bitter kwaad vir Dawid hieroor en wou hom net stenig!
1Sam 30:6 En Dawid het dit baie benoud gehad, want die manskappe het gepraat om hom te stenig; want die siel van al die manskappe was verbitterd, elkeen oor sy seuns en sy dogters; maar Dawid het homself versterk in die HERE sy God.
Al het Dawid als verloor en al wou sy manne teen hom opstaan, het hy nogsteeds geweet dat die Here hom sou help en het hy hom versterk in die Here en by die Here gehoor of hy die bende moet agterna sit.Oppad agter die bende aan, moes hy ’n derde van sy manne agterlaat, omdat hulle net té moeg was om aan te gaan.
Terwyl hulle die bende inhaal, kom hulle op een van die diensknegte (’n Arabier) van die Amalakiete af, wie uitgput en honger langs die pad gelê het, nadat hy 3 dae sonder kos en water gegaan het. Dawid se hart gaan uit na die man en hy gee hom kos en water en versorg hom totdat hy sterk genoeg is en neem hom saam met hul. Die Arabier help hul toe om die bende op te spoor en Dawid en die manne by hom, verslaan hulle en kry weer al hul familie en besittings terug!
1Sam 30:11 Toe vind hulle in die veld ‘n Egiptenaar wat hulle na Dawid bring, en hulle gee hom brood om te eet en water om te drink.
1Sam 30:12 Daarby gee hulle hom ‘n stuk vyekoek en twee rosynekoeke. En toe hy geëet het, het hy weer bygekom; want hy het drie dae en drie nagte geen brood geëet of water gedrink nie.
Hulle het ook beslag gelê op die vyand se vee en besittings en die manne by Dawid besluit toe onder hulself dat die buit slegs tussen hulle verdeel moet word en nie ook met dié wat agtergelaat is, omdat hulle te moeg was nie. Dawid bepaal egter dat die buit in geregtigheid, onder almal verdeel moet word, aangesien die ander die pakgoed moes oppas terwyl die res gaan veg het.
1Sam 30:24 En wie sou in hierdie saak na julle luister? Want soos die deel van die wat in die geveg aftrek, so is ook die deel van die wat by die pakgoed bly; gelykop moet hulle deel.
Die dag van Saul en sy seuns se dood, soos deur Samuel geprofeteer, het toe aangebreek en nadat Dawid die nuus verneem het, het hy die Here geraadpleeg en die Here gee hom opdrag om na Hebron te vertrek waar hy toe as koning regeer oor Juda.
3) Koning
Hy verneem toe dat Jonatan ’n seun gehad het wat verlam is en nog lewe. Ons lees dan vêrder van sy edelmoedige gedrag toe hy Mefiboset laat haal en vir die res van sy lewe laat versorg en ook grondgebied aan hom gee. Sodoende kom hy toe sy verbond met Jonatan na.
Ons lees verder dat die res van die stamme van Israel na Dawid kom in Hebron en hoe hy dan as koning aangestel word oor die hele Israel. Dit is dan ook Dawid se begeerte om vir die Here ’n tempel te bou en laat hy toe ook weer die ark haal, wat in die Tabernakel gestaan het agter die voorhangsel, en bring dit na die stad van Dawid, net buite Jerusalem. Ons lees dan ook hoe hy voor die ark dans en jubel en vrolik is terwyl hy God loof en prys.
Toe kom daar ’n dag wat Dawid ongehoorsaam is en nie saam met die soldate uittrek na die geveg toe, soos die gebruik was nie. Na’n lekker middagslapie, staan Dawid teen die aand op en wandel op sy paleis se dak rond. Daar sien hy toe die skone Bátseba wat besig is om ’n reinigingsbad te neem en hy begin haar begeer (wellustig). Hy stuur toe om haar te laat haal en daardie aand pleeg hy owerspel met haar, terwyl hy geweet het dat dit een van sy knapste en getrouste soldate, se vrou is. So gee hy toe ook opdrag aan haar om die voorval stil te hou, maar na verloop van tyd, kom sy agter dat haar klere nie meer so lekker pas nie en sy laat weet die koning: “daar’s ’n brood in die oond”! Dawid raak benoud en laat haar man, Uria, van die gevegsfront af terugkom.
Onder bedrieglike voorwendsels, probeer Dawid als om Uria so vêr te kry om by die huis te gaan slaap en stuur selfs ’n omkoopgeskenk agterna, want hy het gedink dat Uria by sy vrou sal slaap en dat hulle die daad van owerspel op die manier sal kan verberg, deurdat hulle dan sou kon sê dat Uria die kind verwek het. Uria weier egter, selfs nadat Dawid hom ‘n keer dronk gemaak het, en Dawid besef toe dat hy ’n ander plan moet maak. Hy beplan toe Uria se moord en laat weet Joab, die hoof van die magte, om Uria voor op die front te stel en dan terug te trek, sodat Uria kan omkom.
2Sam 11:15 En hy het in die brief geskrywe en gesê: Sit Uría op die voorpunt van die hewigste geveg; trek julle dan agter hom terug, dat hy in die slag kan sneuwel.
Nadat aan Dawid berig gebring is dat Uria dood is, gaan betoon hy op skynheilige wyse sy berou aan Bátseba en nadat die routyd verstreke was, neem hy haar as vrou.
2Sam 11:27 Nadat die routyd verby was, het Dawid gestuur en haar in sy huis opgeneem; en sy het sy vrou geword en vir hom ‘n seun gebaar. Maar die ding wat Dawid gedoen het, was verkeerd in die oë van die HERE.
Die saak was egter verkeerd by die Here en Hy stuur vir Natan na Dawid om hom te laat weet, dat die Here weet van die kwaad wat hy (Dawid) Uria se huis aangedoen het.
2Sam 12:9 Waarom het jy die woord van die HERE verag deur te doen wat verkeerd is in sy oë? Uría, die Hetiet, het jy met die swaard verslaan, en sy vrou het jy vir jou as vrou geneem, nadat jy hom deur die swaard van die kinders van Ammon vermoor het.
2Sam 12:10 En nou sal die swaard vir ewig van jou huis nie wyk nie, omrede dat jy My verag het en die vrou van Uría, die Hetiet, geneem het om jou vrou te wees.
Dawid besef dat hy teen die Here gesondig het en het onmiddelik berou oor sy sonde!
2Sam 12:13 En Dawid sê vir Natan: Ek het gesondig teen die HERE! En Natan sê vir Dawid: So het die HERE dan ook u sonde vergewe: u sal nie sterf nie.
Ons lees dan ook hoe dié gevolg van Dawid se sonde was dat die seun wat hy by Bátseba verwek het, gesterf het, maar ook hoé die Here hom toe weer seën met ’n seun by haar. Hierdié seun se naam was Salomo, wie later die koningskap oorgeneem het en die wyste man op aarde geword het, nadat hy wysheid by die Here gevra het, in stede van rykdom en roem!
Kom ons volstaan dan hier met die lewe van Dawid en maak kortliks ’n opsomming van sy swakhede en sterk punte of karakter, as mens dit só kan noem:
Swakhede
1) Dawid was ‘n leuenaar (1 Sam 21: 2)
2) Dawid was ’n verraaier (1 Sam 27)
3) Dawid was ongehoorsaam (2 Sam 11: 1)
4) Dawid was wellustig (2 Sam 11: 2)
5) Dawid pleeg owerspel (2 Sam 11: 4)
6) Dawid was ’n bedrieër en omkoper(2 sam 11: 7 en 8)
7) Dawid was ’n moordenaar (2 Sam 11: 15)
8) Dawid was skynheilig (2 Sam 11: 27)
Nou dit is net hier waar menige “Christen”, hierdie soort man uit die kerke sou verban, onder sensuur sou plaas, salf en hande oplê of selfs stuur vir bevryding! Want hoe kan die Woord sê Dawid was ’n man na God se hart as dit is hoe hy opgetree het?
Kom ons kyk dan wat was Dawid se sterk punte of karakter:
Karakter
1) Dawid was getrou en dapper
2) Dawid was ’n “worshipper” en het konstant gejubel voor die Here
3) Dawid het die Here geken en op Hom vertrou
4) Dawid het die Naam van die Here verdedig, want Sy Naam is heilig!
5) Dawid was nederig
6) Dawid het elke keer die Here geraadpleeg voordat hy iets gedoen het!
7) Dawid het respek gehad vir die owerhede wat God gesalf en aangestel het
8) Dawid het homself telkens versterk in die Here
9) Dawid het kompassie (compassion) met sy medemens gehad
10) Dawid was ‘n regverdige mens en het in geregtigheid gehandel
11) Dawid was edelmoedig
12) Dawid het diepe berou oor sy sonde gehad en dit voor God bely!
Nou klink dit nie dalk meer soos ’n man of vrou na God se hart nie? As ons gaan kyk na die Psalms wat Dawid geskryf het, soos Ps. 23, Ps. 91 en Ps. 50, dan sien ons dat Dawid deurentyd bewus was dat God sy voorsiener en beskermer is en het hy dan ook voortdurend aan God lof gebring!
Kom ons kyk na die Woord om te sien hoeveel van hierdie karaktertrekke het Jesus as mens, gehad.
1) Niemand was meer dapper en getrou as Jesus wat, alhoewel Hy geweet het wat op Hom wag, steeds gesê het: “nogtans nie My wil nie Vader, maar U wil”.
2) Jesus het voortdurend lof aan Abba Vader gebring en aan Hom al die eer gegee.
3) Jesus het geweet dat niks by Abba Vader onmoontlik is nie en het absoluut op Hom vertrou en Hom geken in al Sy weë.
4) Jesus het geweet dat God Heilig is en dat Sy naam heilig is en het altyd met eerbied van en oor God gepraat.
5) Jesus was só nederig dat Hy selfs bereid was om Sy dissipels se voete te was.
6) Jesus sê dat Hy niks gedoen het wat Hy nie die Vader sien doen of van Hom gehoor het nie.
7) Jesus stuur Petrus om ’n vis te vang en die geld uit sy bek te vat en die tempelbelasting te betaal, omdat Hy respek vir die owerhede en die landswette gehad het…vir sovêre dit nie gebots het met die Wil van God nie!
8) Jesus het telkens vroeg in die môre opgestaan om te bid, sodat Hy deur God versterk en geleer kan word.
9) Jesus het absolute kompassie en medelye gehad met die mense en het sover Hy gegaan het, mense genees en gevoed en aangeraak…selfs melaatses!
10) Die Woord sê: “Jesus het vir ons geregtigheid geword” en niemand was so regverdig soos Hy nie.
As ek en jy na bogenoemde karaktertrekke van Dawid en Jesus kyk, hoe vergelyk ek en jy daarmee? As die Woord sê dat ek en jy na die beeld en gelykenis van God geskape is, hoekom openbaar ons dan nie meer van die karaktertrekke van Jesus nie?
My boeta en sussa, is dit nie dalk tyd dat ons ons harte begin ondersoek en begin om ons weg te keer van die ou mens met sy ou manier van dinge doen en begin om soos Jesus te wees en die Gees van God toe te laat om dieselfde gesindheid wat in Jesus Christus is, in ons harte te lê, nie.
Mag Sy Gees ons help, want ons sal dit alleen in Sy krag kan doen!
Mag alle eer altyd aan Jesus Christus behoort, wie vir ons gesterf het, begrawe is en deur die Gees opgewek is en nou sit aan die regterhand van Abba Vader. Aan Hom, wie vir ons in die vlees kom wys het hoe om’n man en vrou na God se hart te wees!
Ernest Phillipson
ecp@oicb.co.za